Những điều cần biết về việc chăm sóc sức khỏe thần kinh cho người bệnh tiểu đường type 1?

Tiểu đường type 1 là một bệnh mãn tính khiến cơ thể không sản xuất đủ insulin. Insulin là một hormone giúp glucose (đường) từ máu vào các tế bào để cung cấp năng lượng. Khi không có đủ insulin, lượng đường trong máu có thể tăng cao, gây ra nhiều biến chứng, bao gồm cả tổn thương thần kinh.

Tổn thương thần kinh do tiểu đường (hay còn gọi là bệnh lý thần kinh tiểu đường) có thể ảnh hưởng đến nhiều loại thần kinh khác nhau trong cơ thể, bao gồm:

• Thần kinh cảm giác: Những dây thần kinh này truyền cảm giác từ da, cơ và các bộ phận khác của cơ thể đến não. Tổn thương thần kinh cảm giác có thể gây ra các triệu chứng như đau, tê bì, ngứa ran và mất cảm giác ở tay, chân và các vùng khác của cơ thể.
• Thần kinh vận động: Những dây thần kinh này điều khiển cử động của cơ bắp. Tổn thương thần kinh vận động có thể gây ra các triệu chứng như yếu cơ, co cứng cơ, khó đi lại và khó cầm nắm đồ vật.
• Thần kinh tự chủ: Những dây thần kinh này kiểm soát các chức năng tự động của cơ thể, chẳng hạn như nhịp tim, huyết áp, tiêu hóa và bài tiết nước tiểu. Tổn thương thần kinh tự chủ có thể gây ra các triệu chứng như nhịp tim nhanh, huyết áp thấp, táo bón, tiêu chảy, khó tiểu và rối loạn chức năng tình dục.

Bệnh lý thần kinh tiểu đường có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:

• Loét bàn chân: Loét bàn chân là một biến chứng phổ biến của bệnh lý thần kinh tiểu đường. Những người bị bệnh lý thần kinh tiểu đường thường mất cảm giác ở chân, khiến họ không thể cảm thấy đau hoặc khó chịu khi có vết thương. Điều này có thể dẫn đến nhiễm trùng và thậm chí là phải cắt cụt chi.
• Hội chứng Charcot-Marie-Tooth: Hội chứng Charcot-Marie-Tooth là một rối loạn thần kinh di truyền hiếm gặp có thể gây ra các triệu chứng tương tự như bệnh lý thần kinh tiểu đường. Những người bị hội chứng Charcot-Marie-Tooth thường có bàn chân cong, yếu cơ và khó đi lại.
• Bệnh đa xơ cứng: Bệnh đa xơ cứng là một bệnh viêm mãn tính ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương. Những người bị bệnh đa xơ cứng có thể gặp các triệu chứng khác nhau, bao gồm mệt mỏi, yếu cơ, tê bì, ngứa ran, vấn đề về thị lực và vấn đề về nhận thức.

Để ngăn ngừa bệnh lý thần kinh tiểu đường, những người mắc bệnh tiểu đường type 1 cần:

• Kiểm soát đường huyết: Giữ lượng đường trong máu ở mức ổn định là điều quan trọng nhất để ngăn ngừa bệnh lý thần kinh tiểu đường. Những người mắc bệnh tiểu đường type 1 cần tiêm insulin thường xuyên để kiểm soát đường huyết.
• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh: Chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm nhiều rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu và giảm nguy cơ mắc bệnh lý thần kinh tiểu đường.
• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục thường xuyên có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu và giảm nguy cơ mắc bệnh lý thần kinh tiểu đường. Những người mắc bệnh tiểu đường type 1 nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày.
• Không hút thuốc: Hút thuốc có thể làm hỏng các mạch máu và dây thần kinh, làm tăng nguy cơ mắc bệnh lý thần kinh tiểu đường.
• Kiểm soát huyết áp: Huyết áp cao có thể làm hỏng các mạch máu và dây thần kinh, làm tăng nguy cơ mắc bệnh lý thần kinh tiểu đường. Những người mắc bệnh tiểu đường type 1 cần kiểm soát huyết áp ở mức dưới 140/90 mmHg.
• Kiểm soát cholesterol: Cholesterol cao có thể làm hỏng các mạch máu và dây thần kinh, làm tăng nguy cơ mắc bệnh lý thần kinh tiểu đường. Những người mắc bệnh tiểu đường type 1 cần kiểm soát cholesterol ở mức dưới 200 mg/dL.

Nếu bạn mắc bệnh tiểu đường type 1, bạn cần nói chuyện với bác sĩ về cách chăm sóc sức khỏe thần kinh. Bác sĩ có thể đề nghị các xét nghiệm để kiểm tra sức khỏe thần kinh của bạn và đưa ra các khuyến nghị về cách phòng ngừa và điều trị bệnh lý thần kinh tiểu đường.

Ngoài những thông tin trên, còn một số thông tin khác liên quan đến việc chăm sóc sức khỏe thần kinh cho người bệnh tiểu đường type 1:

• Phát hiện sớm và điều trị kịp thời: Nếu bạn bị tiểu đường type 1, bạn nên đi khám bác sĩ thường xuyên để kiểm tra sức khỏe thần kinh. Bác sĩ có thể đề nghị các xét nghiệm như điện cơ đồ (EMG) và đo vận tốc dẫn truyền thần kinh (NCV) để kiểm tra chức năng của các dây thần kinh. Nếu bệnh lý thần kinh tiểu đường được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, có thể giúp ngăn ngừa hoặc làm chậm tiến triển của bệnh.
• Điều trị triệu chứng: Không có cách chữa khỏi bệnh lý thần kinh tiểu đường, nhưng có một số loại thuốc có thể giúp điều trị các triệu chứng của bệnh. Ví dụ, thuốc giảm đau có thể giúp giảm đau, thuốc chống co giật có thể giúp giảm co cứng cơ, và thuốc chống trầm cảm có thể giúp giảm đau thần kinh.
• Thay đổi lối sống: Những người mắc bệnh lý thần kinh tiểu đường có thể thực hiện một số thay đổi lối sống để giúp kiểm soát các triệu chứng của bệnh. Ví dụ, họ nên:
  • Bỏ hút thuốc
  • Giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì
  • Tập thể dục thường xuyên
  • Ăn chế độ ăn uống lành mạnh
  • Ngủ đủ giấc
  • Quản lý căng thẳng
• Chăm sóc bàn chân: Những người mắc bệnh lý thần kinh tiểu đường có nguy cơ bị loét bàn chân cao. Để ngăn ngừa loét bàn chân, họ nên:
  • Kiểm tra bàn chân hàng ngày để tìm các vết thương hoặc vết loét
  • Rửa chân bằng nước ấm và xà phòng mỗi ngày
  • Giữ bàn chân khô ráo
  • Mang giày vừa vặn và thoải mái
  • Tránh đi chân trần

Nếu bạn mắc bệnh tiểu đường type 1 và có bất kỳ triệu chứng nào của bệnh lý thần kinh tiểu đường, hãy nói chuyện với bác sĩ ngay lập tức. Bác sĩ có thể giúp bạn kiểm soát các triệu chứng của bệnh và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.