Thuốc điều trị tiểu đường

Tiểu đường là một căn bệnh mãn tính trong đó cơ thể không thể điều chỉnh lượng đường trong máu (glucose) một cách bình thường. Glucose là nguồn năng lượng chính của cơ thể, nhưng khi lượng glucose trong máu quá cao có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm tổn thương tim, thận, mắt và thần kinh.

Có hai loại tiểu đường chính:

• Đái tháo đường týp 1: Ở đái tháo đường týp 1, cơ thể không sản xuất insulin, một loại hormone tuyến tụy giúp glucose vào tế bào để sử dụng làm năng lượng. Đái tháo đường týp 1 thường được chẩn đoán ở trẻ em và thanh thiếu niên, nhưng cũng có thể khởi phát ở người lớn.
• Đái tháo đường týp 2: Ở đái tháo đường týp 2, cơ thể kháng với insulin hoặc không sản xuất đủ insulin. Đái tháo đường týp 2 là loại tiểu đường phổ biến nhất và thường được chẩn đoán ở người lớn tuổi.

Thuốc điều trị tiểu đường

Có nhiều loại thuốc điều trị tiểu đường khác nhau, và loại thuốc tốt nhất cho bạn sẽ tùy thuộc vào loại tiểu đường, tình trạng sức khỏe nói chung và các loại thuốc khác mà bạn đang dùng.

Thuốc điều trị tiểu đường týp 1

Những loại thuốc chính được sử dụng để điều trị tiểu đường týp 1 bao gồm:

• Insulin: Insulin là loại thuốc thiết yếu để điều trị tiểu đường týp 1. Insulin được dùng để thay thế insulin mà cơ thể không sản xuất được. Insulin được tiêm bằng bơm insulin hoặc bút tiêm insulin.
• Thuốc làm chậm hấp thu glucose: Những loại thuốc này giúp làm chậm quá trình tiêu hóa và hấp thu glucose, giúp kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn. Thuốc làm chậm hấp thu glucose bao gồm acarbose (Precose), miglitol (Glyset) và voglibose (Glucobay).

Thuốc điều trị tiểu đường týp 2

Những loại thuốc chính được sử dụng để điều trị tiểu đường týp 2 bao gồm:

• Thuốc ức chế alpha-glucosidase: Những loại thuốc này hoạt động bằng cách làm chậm quá trình tiêu hóa và hấp thu glucose, giúp kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn. Thuốc ức chế alpha-glucosidase bao gồm acarbose (Precose), miglitol (Glyset) và voglibose (Glucobay).
• Thuốc metformin: Metformin là loại thuốc điều trị tiểu đường týp 2 phổ biến nhất. Metformin giúp kiểm soát lượng đường trong máu bằng cách làm giảm sản xuất glucose ở gan và cải thiện độ nhạy insulin.
• Sulfonylureas: Thuốc sulfonylureas kích thích tuyến tụy sản xuất insulin nhiều hơn. Thuốc sulfonylureas bao gồm glipizide (Glucotrol), glimepiride (Amaryl), gliclazide (Diamicron) và tolbutamide (Orinase).
• Thiazolidinediones: Thuốc thiazolidinediones giúp cải thiện độ nhạy insulin và làm giảm sản xuất glucose ở gan. Thuốc thiazolidinediones bao gồm pioglitazone (Actos) và rosiglitazone (Avandia).
• Thuốc ức chế dipeptidyl peptidase-4 (DPP-4): Thuốc ức chế DPP-4 giúp làm chậm quá trình phân hủy hormone GLP-1, một loại hormone giúp kích thích tuyến tụy sản xuất insulin và làm chậm quá trình tiêu hóa và hấp thu glucose. Thuốc ức chế DPP-4 bao gồm sitagliptin (Januvia), saxagliptin (Onglyza) và linagliptin (Tradjenta).
• Thuốc ức chế vận chuyển natri-glucose-2 (SGLT2): Thuốc ức chế SGLT2 giúp làm giảm lượng glucose được hấp thu lại ở thận, giúp đào thải nhiều glucose hơn qua nước tiểu. Thuốc ức chế SGLT2 bao gồm dapagliflozin (Forxiga), empagliflozin (Jardiance) và canagliflozin (Invokana).

Cách sử dụng thuốc điều trị tiểu đường

Việc sử dụng thuốc điều trị tiểu đường đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ là rất quan trọng để kiểm soát lượng đường trong máu và ngăn ngừa các biến chứng của tiểu đường.

• Insulin: Insulin được tiêm bằng bơm insulin hoặc bút tiêm insulin. Bác sĩ sẽ chỉ cho bạn cách tiêm insulin và liều lượng insulin phù hợp với bạn.
• Các loại thuốc điều trị tiểu đường uống: Các loại thuốc điều trị tiểu đường uống thường được dùng một hoặc hai lần mỗi ngày. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách dùng thuốc và liều lượng thuốc phù hợp với bạn.

Lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị tiểu đường:

• Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc trước khi dùng.
• Dùng thuốc đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ. Không tự ý thay đổi liều lượng thuốc hoặc ngừng dùng thuốc mà không hỏi ý kiến bác sĩ.
• Bảo quản thuốc ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp.
• Tránh dùng thuốc đã hết hạn sử dụng.
• Nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào khi dùng thuốc, hãy báo ngay cho bác sĩ.

Thay đổi lối sống để kiểm soát tiểu đường

Ngoài việc dùng thuốc, bạn cũng cần thay đổi lối sống để kiểm soát tiểu đường hiệu quả hơn, bao gồm:

• Ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc. Tránh ăn đồ ăn chứa nhiều đường, chất béo và cholesterol.
• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày. Tập thể dục giúp cải thiện độ nhạy insulin và giúp kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn.
• Giữ cân nặng khỏe mạnh: Nếu bạn thừa cân hoặc béo phì, hãy cố gắng giảm cân. Giảm cân giúp cải thiện độ nhạy insulin và giúp kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn.
• Ngừng hút thuốc: Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và làm nặng thêm các biến chứng của tiểu đường.
• Kiểm soát huyết áp và cholesterol: Huyết áp cao và cholesterol cao làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và làm nặng thêm các biến chứng của tiểu đường.

Kiểm tra lượng đường trong máu thường xuyên

Kiểm tra lượng đường trong máu thường xuyên là rất quan trọng để theo dõi hiệu quả điều trị và kịp thời phát hiện những thay đổi về lượng đường trong máu. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách kiểm tra lượng đường trong máu và tần suất kiểm tra phù hợp với bạn.

Một số thông tin khác liên quan đến thuốc điều trị tiểu đường:

• Thuốc điều trị tiểu đường có thể gây ra tác dụng phụ: Một số tác dụng phụ thường gặp của thuốc điều trị tiểu đường bao gồm hạ đường huyết (lượng đường trong máu quá thấp), tăng cân, buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng và nhức đầu. Nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào khi dùng thuốc, hãy báo ngay cho bác sĩ.
• Thuốc điều trị tiểu đường có thể tương tác với các loại thuốc khác: Một số loại thuốc có thể tương tác với thuốc điều trị tiểu đường và làm thay đổi hiệu quả hoặc làm tăng tác dụng phụ của thuốc. Hãy cho bác sĩ biết tất cả các loại thuốc, bao gồm thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, thuốc thảo dược và thực phẩm chức năng mà bạn đang dùng để bác sĩ có thể kiểm tra tương tác thuốc và đưa ra lời khuyên phù hợp.
• Thuốc điều trị tiểu đường không phải là thuốc chữa khỏi bệnh: Thuốc điều trị tiểu đường chỉ giúp kiểm soát lượng đường trong máu và ngăn ngừa các biến chứng của tiểu đường, nhưng không thể chữa khỏi bệnh tiểu đường.
• Ngoài thuốc điều trị, thay đổi lối sống là rất quan trọng để kiểm soát tiểu đường: Ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, giữ cân nặng khỏe mạnh, ngừng hút thuốc và kiểm soát huyết áp và cholesterol là những yếu tố quan trọng giúp kiểm soát tiểu đường hiệu quả hơn.

Một số thông tin khác liên quan đến bệnh tiểu đường:

• Tiểu đường là một bệnh phổ biến: Theo Liên đoàn Đái tháo đường Quốc tế (IDF), trên thế giới có khoảng 537 triệu người mắc bệnh tiểu đường vào năm 2021.
• Tiểu đường là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới: Theo IDF, bệnh tiểu đường là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 9 trên thế giới vào năm 2021.
• Tiểu đường có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng: Tiểu đường có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, bao gồm bệnh tim mạch, đột quỵ, bệnh thận, bệnh lý võng mạc, tổn thương thần kinh và loét bàn chân.
• Tiểu đường có thể phòng ngừa và kiểm soát được: Tiểu đường týp 2 có thể phòng ngừa và kiểm soát được bằng cách duy trì lối sống lành mạnh. Tiểu đường týp 1 không thể phòng ngừa, nhưng có thể kiểm soát được bằng cách dùng insulin và thay đổi lối sống.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào khác về thuốc điều trị tiểu đường hoặc bệnh tiểu đường, hãy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn.