Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là một rối loạn tâm lý đặc trưng bởi những suy nghĩ lặp đi lặp lại, không mong muốn (ám ảnh) và hành vi lặp đi lặp lại, mang tính ép buộc (cưỡng chế). Những hành vi cưỡng chế này thường được thực hiện để giảm bớt sự lo lắng gây ra bởi những ám ảnh.
Những triệu chứng của OCD
Các triệu chứng phổ biến của OCD bao gồm:
- Ám ảnh: Đây là những suy nghĩ, hình ảnh hoặc thôi thúc không mong muốn, gây lo lắng. Những ám ảnh này thường liên quan đến sợ hãi bị ô nhiễm, sợ gây hại cho bản thân hoặc người khác, hoặc cần phải có mọi thứ theo một trật tự hoàn hảo.
- Cưỡng chế: Đây là những hành vi lặp đi lặp lại, mang tính ép buộc được thực hiện để giảm bớt sự lo lắng gây ra bởi những ám ảnh. Những hành vi cưỡng chế này có thể bao gồm rửa tay nhiều lần, kiểm tra nhiều lần để đảm bảo rằng cửa đã được khóa, hoặc sắp xếp mọi thứ theo một trật tự cụ thể.
-
Những triệu chứng khác: OCD cũng có thể gây ra các triệu chứng khác, chẳng hạn như:
- Lo lắng và căng thẳng
- Tâm trạng trầm cảm
- Khó khăn trong việc tập trung
- Mệt mỏi
- Đau đầu
- Đau dạ dày
Nguyên nhân của OCD
Nguyên nhân chính xác của OCD vẫn chưa được biết rõ, nhưng các yếu tố di truyền, sinh học và môi trường được cho là có liên quan đến sự phát triển của rối loạn này.
- Di truyền: OCD có thể có tính di truyền, với những người có tiền sử gia đình mắc OCD có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
- Sinh học: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng OCD có thể liên quan đến sự mất cân bằng hóa học trong não, chẳng hạn như mức serotonin thấp.
- Môi trường: Những trải nghiệm tiêu cực trong thời thơ ấu, như bị lạm dụng hoặc bỏ bê, có thể làm tăng nguy cơ mắc OCD.
Chẩn đoán OCD
Để chẩn đoán OCD, bác sĩ hoặc nhà tâm lý học sẽ đánh giá các triệu chứng của bạn và tiền sử bệnh của bạn. Họ cũng có thể yêu cầu bạn hoàn thành một bảng câu hỏi hoặc bài kiểm tra để giúp chẩn đoán.
Điều trị OCD
OCD có thể được điều trị bằng thuốc, liệu pháp tâm lý hoặc kết hợp cả hai.
- Thuốc: Thuốc có thể giúp giảm bớt các triệu chứng của OCD, chẳng hạn như thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc chống loạn thần.
- Liệu pháp tâm lý: Liệu pháp tâm lý có thể giúp bạn học cách quản lý các triệu chứng của OCD và phát triển các chiến lược để đối phó với chúng.
- Kết hợp thuốc và liệu pháp tâm lý: Trong một số trường hợp, kết hợp thuốc và liệu pháp tâm lý có thể hiệu quả hơn trong việc điều trị OCD so với chỉ dùng thuốc hoặc liệu pháp tâm lý đơn thuần.
OCD là một rối loạn nghiêm trọng có thể gây ra nhiều đau khổ và tàn tật. Tuy nhiên, OCD có thể được điều trị hiệu quả bằng thuốc, liệu pháp tâm lý hoặc kết hợp cả hai. Nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể mắc OCD, hãy nói chuyện với bác sĩ hoặc nhà tâm lý học của bạn để được chẩn đoán và điều trị.
Ngoài những thông tin đã nêu, còn một số thông tin khác liên quan đến rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD):
- Diễn biến và tiên lượng: OCD thường là một tình trạng mãn tính, nhưng có thể được kiểm soát bằng điều trị. Khoảng một nửa số người mắc OCD sẽ có các triệu chứng được cải thiện đáng kể với điều trị, và khoảng một phần ba số người sẽ khỏi hoàn toàn.
-
Các yếu tố làm nặng thêm OCD: Một số yếu tố có thể làm nặng thêm các triệu chứng của OCD, bao gồm:
- Căng thẳng
- Mệt mỏi
- Sử dụng rượu hoặc ma túy
- Một số loại thuốc
-
Các bệnh lý đi kèm: OCD thường đi kèm với các bệnh lý tâm thần khác, chẳng hạn như:
- Rối loạn lo âu tổng quát
- Rối loạn hoảng loạn
- Rối loạn trầm cảm
- Rối loạn tic
-
Ảnh hưởng của OCD: OCD có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của người bệnh, chẳng hạn như:
- Khó khăn trong việc học tập, làm việc và duy trì các mối quan hệ
- Tăng nguy cơ tự tử
- Giảm chất lượng cuộc sống
Nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể mắc OCD, hãy nói chuyện với bác sĩ hoặc nhà tâm lý học của bạn để được chẩn đoán và điều trị. Điều trị sớm có thể giúp kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa những hậu quả tiêu cực của OCD.