Rối loạn mất tập trung và hiếu động thái quá (ADHD)
Rối loạn mất tập trung và hiếu động thái quá (ADHD) là một chứng rối loạn phát triển thần kinh, đặc trưng bởi các triệu chứng mất tập trung, hiếu động và bốc đồng. ADHD có thể gây suy giảm đáng kể khả năng học tập, làm việc và các hoạt động của cuộc sống hàng ngày.
Nguyên nhân của ADHD đến nay vẫn chưa được biết rõ, nhưng người ta cho rằng có nhiều yếu tố góp phần, bao gồm yếu tố di truyền, sinh học và môi trường.
Triệu chứng của ADHD
Các triệu chứng của ADHD thường xuất hiện trước 12 tuổi và có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành. Các triệu chứng chính của ADHD bao gồm:
- Mất tập trung: Trẻ em mắc ADHD thường không thể tập trung vào một nhiệm vụ trong thời gian dài. Chúng dễ bị phân tâm bởi những thứ xung quanh và thường không thể hoàn thành các nhiệm vụ của mình.
- Hiếu động: Trẻ em mắc ADHD thường hoạt động quá mức. Chúng liên tục di chuyển, trèo trèo leo leo và không thể ngồi yên một chỗ.
- Bốc đồng: Trẻ em mắc ADHD thường bốc đồng và không thể kiểm soát hành vi của mình. Chúng thường đưa ra các quyết định vội vàng mà không suy nghĩ, làm cho những việc chúng không nên làm và không thể chờ đợi để đạt được mục tiêu của mình.
Các dạng ADHD
ADHD được chia thành ba dạng chính:
- ADHD dạng mất tập trung: Trẻ em mắc ADHD dạng này chủ yếu có các triệu chứng mất tập trung. Chúng không thể tập trung vào một nhiệm vụ trong thời gian dài và dễ bị phân tâm.
- ADHD dạng tăng động-bốc đồng: Trẻ em mắc ADHD dạng này chủ yếu có các triệu chứng hiếu động và bốc đồng. Chúng liên tục di chuyển, trèo trèo leo leo và không thể ngồi yên một chỗ. Chúng cũng thường đưa ra các quyết định vội vàng mà không suy nghĩ và làm những việc chúng không nên làm.
- ADHD dạng hỗn hợp: Trẻ em mắc ADHD dạng này có các triệu chứng của cả hai dạng mất tập trung và tăng động-bốc đồng.
Chẩn đoán ADHD
Để chẩn đoán ADHD, bác sĩ sẽ tiến hành đánh giá lâm sàng. Đánh giá lâm sàng bao gồm:
- Lấy tiền sử bệnh của trẻ, bao gồm tiền sử gia đình, tiền sử phát triển và tiền sử các triệu chứng của ADHD.
- Khám sức khỏe tổng quát để loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây ra các triệu chứng của ADHD.
- Đánh giá tâm lý để đánh giá mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng của ADHD và loại trừ các rối loạn tâm thần khác.
Điều trị ADHD
Điều trị ADHD thường bao gồm thuốc men và liệu pháp tâm lý. Thuốc men có thể giúp cải thiện các triệu chứng của ADHD, chẳng hạn như thuốc kích thích trung ương và thuốc chống loạn thần. Liệu pháp tâm lý có thể giúp trẻ học cách kiểm soát hành vi của mình, kỹ năng giải quyết vấn đề và kỹ năng giao tiếp xã hội.
ADHD là một chứng rối loạn mãn tính, nhưng có thể được điều trị hiệu quả. Cha mẹ và giáo viên cần hiểu biết về ADHD và hợp tác với bác sĩ để giúp trẻ đạt được thành công trong học tập và cuộc sống.
Ngoài những thông tin trên, còn một số thông tin khác liên quan đến ADHD:
- ADHD thường đi kèm với các rối loạn khác: Trẻ em mắc ADHD thường có nguy cơ mắc các rối loạn khác cao hơn, chẳng hạn như rối loạn lo âu, rối loạn trầm cảm, rối loạn học tập và rối loạn hành vi.
- ADHD có thể ảnh hưởng đến học tập và công việc: Trẻ em mắc ADHD thường gặp khó khăn trong học tập, chẳng hạn như khó khăn trong việc tập trung, ghi chép và hoàn thành bài tập. Người lớn mắc ADHD cũng có thể gặp khó khăn trong công việc, chẳng hạn như khó khăn trong việc tập trung, quản lý thời gian và hoàn thành nhiệm vụ.
- ADHD có thể ảnh hưởng đến các mối quan hệ xã hội: Trẻ em mắc ADHD thường gặp khó khăn trong việc giao tiếp và tương tác với bạn bè và người thân. Người lớn mắc ADHD cũng có thể gặp khó khăn trong việc duy trì các mối quan hệ lãng mạn và hôn nhân.
- ADHD có thể được điều trị hiệu quả: ADHD là một chứng rối loạn mãn tính, nhưng có thể được điều trị hiệu quả. Điều trị ADHD thường bao gồm thuốc men và liệu pháp tâm lý. Thuốc men có thể giúp cải thiện các triệu chứng của ADHD, chẳng hạn như thuốc kích thích trung ương và thuốc chống loạn thần. Liệu pháp tâm lý có thể giúp trẻ học cách kiểm soát hành vi của mình, kỹ năng giải quyết vấn đề và kỹ năng giao tiếp xã hội.
Một số biện pháp giúp trẻ mắc ADHD học tập và làm việc hiệu quả hơn:
- Chia nhỏ các nhiệm vụ thành các bước nhỏ hơn và dễ quản lý hơn.
- Tạo một môi trường học tập yên tĩnh và không có sự phân tâm.
- Sử dụng các công cụ hỗ trợ học tập, chẳng hạn như máy tính, máy tính bảng và phần mềm học tập.
- Động viên và khen ngợi trẻ khi trẻ hoàn thành các nhiệm vụ.
Một số biện pháp giúp người lớn mắc ADHD làm việc hiệu quả hơn:
- Lập danh sách các nhiệm vụ cần làm và ưu tiên các nhiệm vụ quan trọng nhất.
- Chia nhỏ các nhiệm vụ thành các bước nhỏ hơn và dễ quản lý hơn.
- Tạo một môi trường làm việc yên tĩnh và không có sự phân tâm.
- Sử dụng các công cụ hỗ trợ làm việc, chẳng hạn như máy tính, máy tính bảng và phần mềm quản lý thời gian.
- Động viên và khen ngợi bản thân khi hoàn thành các nhiệm vụ.