Tiêm vắc-xin: Lá chắn bảo vệ sức khỏe cộng đồng
Tiêm vắc-xin là một biện pháp y tế quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng bằng cách ngăn ngừa hoặc làm giảm nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm. Khi được tiêm vắc-xin, cơ thể sẽ sản sinh ra các kháng thể chống lại các tác nhân gây bệnh cụ thể, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật.
Lịch sử tiêm vắc-xin
Lịch sử tiêm vắc-xin bắt đầu từ thế kỷ XVIII, khi nhà khoa học người Anh Edward Jenner đã phát triển vắc-xin đậu mùa đầu tiên. Vào thời điểm đó, bệnh đậu mùa là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao. Sau khi tiêm vắc-xin đậu mùa, số ca mắc bệnh và tử vong do bệnh này giảm đáng kể.
Kể từ đó, nhiều loại vắc-xin khác đã được phát triển để chống lại các bệnh truyền nhiễm khác nhau. Trong thế kỷ XX, tiêm vắc-xin đã đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và loại trừ nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như bại liệt, sởi, quai bị, rubella, ho gà, uốn ván, bạch hầu và viêm gan B.
Các loại vắc-xin phổ biến
Hiện nay, có nhiều loại vắc-xin khác nhau được sử dụng để tiêm chủng cho trẻ em và người lớn. Các loại vắc-xin phổ biến bao gồm:
- Vắc-xin phòng ngừa các bệnh ở trẻ em: Bại liệt, sởi, quai bị, rubella, ho gà, uốn ván, bạch hầu, viêm gan B, thủy đậu, viêm phổi, viêm màng não, tiêu chảy do rotavirus, cúm, COVID-19.
- Vắc-xin phòng ngừa các bệnh ở người lớn: Bệnh cúm, Covid-19, phế cầu, zona, viêm gan A, viêm gan B, uốn ván, bạch hầu, ho gà, tiêu chảy do rotavirus, herpes zoster, thủy đậu.
Lợi ích của tiêm vắc-xin
Tiêm vắc-xin có nhiều lợi ích cho sức khỏe cá nhân và sức khỏe cộng đồng, bao gồm:
- Bảo vệ cá nhân khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
- Giảm nguy cơ mắc bệnh, tử vong và biến chứng do bệnh truyền nhiễm.
- Giảm gánh nặng cho hệ thống y tế.
- Góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng bằng cách tạo ra miễn dịch cộng đồng.
Tiêm vắc-xin khi nào và như thế nào?
Lịch tiêm vắc-xin cho trẻ em và người lớn được khuyến cáo bởi các cơ quan y tế quốc gia và quốc tế. Lịch tiêm vắc-xin này thường được bắt đầu từ khi trẻ sơ sinh và tiếp tục cho đến khi trưởng thành.
Các loại vắc-xin có thể được tiêm bằng nhiều cách khác nhau, bao gồm tiêm bắp, tiêm dưới da, tiêm trong da, tiêm qua miệng, tiêm qua mũi hoặc tiêm qua hậu môn.
Những lưu ý khi tiêm vắc-xin
Trước khi tiêm vắc-xin, cần thông báo cho bác sĩ hoặc nhân viên y tế về tình trạng sức khỏe hiện tại, bao gồm các bệnh mạn tính, dị ứng, các loại thuốc đang sử dụng và tiền sử tiêm chủng.
Sau khi tiêm vắc-xin, có thể xuất hiện một số phản ứng phụ như sốt nhẹ, đau nhức cơ, mệt mỏi, buồn nôn hoặc phát ban. Những phản ứng phụ này thường nhẹ và sẽ hết trong vài ngày.
Nếu gặp bất kỳ phản ứng phụ nghiêm trọng nào sau khi tiêm vắc-xin, cần liên hệ với bác sĩ hoặc nhân viên y tế ngay lập tức.
Tiêm vắc-xin là một biện pháp y tế quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân và sức khỏe cộng đồng. Tiêm vắc-xin đúng lịch và đầy đủ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh, tử vong và biến chứng do bệnh truyền nhiễm. Hãy chủ động tiêm vắc-xin để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và cộng đồng.
Ngoài những thông tin trên, còn một số thông tin khác liên quan đến tiêm vắc-xin:
- Miễn dịch cộng đồng: Khi một tỷ lệ lớn dân số được tiêm vắc-xin, sẽ tạo ra miễn dịch cộng đồng. Điều này có nghĩa là ngay cả những người không thể tiêm vắc-xin (ví dụ như trẻ sơ sinh, người bị suy giảm miễn dịch) cũng được bảo vệ khỏi bệnh truyền nhiễm.
- An toàn của vắc-xin: Vắc-xin đã được nghiên cứu và thử nghiệm kỹ lưỡng trước khi được đưa vào sử dụng. Các loại vắc-xin hiện nay đều rất an toàn và hiệu quả.
- Tác dụng phụ của vắc-xin: Hầu hết các loại vắc-xin đều có thể gây ra một số tác dụng phụ nhẹ, chẳng hạn như sốt nhẹ, đau nhức cơ, mệt mỏi, buồn nôn hoặc phát ban. Những phản ứng phụ này thường nhẹ và sẽ hết trong vài ngày.
- Chống chỉ định tiêm vắc-xin: Một số trường hợp không nên tiêm vắc-xin, chẳng hạn như người đang bị bệnh cấp tính, phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú, người bị dị ứng với thành phần của vắc-xin.
- Cập nhật thông tin về vắc-xin: Các loại vắc-xin mới liên tục được phát triển để chống lại các bệnh truyền nhiễm mới hoặc các biến thể mới của các bệnh truyền nhiễm cũ. Hãy cập nhật thông tin về các loại vắc-xin mới và tiêm chủng đầy đủ theo khuyến cáo của bác sĩ hoặc nhân viên y tế.
Tiêm vắc-xin là một biện pháp y tế quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân và sức khỏe cộng đồng. Hãy chủ động tiêm vắc-xin đúng lịch và đầy đủ để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và cộng đồng.